مدتی است زمزمه ها و نکات ریز و درشتی در خصوص به اصطلاح نرم افزار ارسال SMS شرکت عریض و طویل مخابرات می شنوم و این امر باعث شد تا برای عقب نموندن از قافله لنگ تحولات آی تی کشوری اقدام به دانلود و تست این محصول بکنم.

در درجه اول بپردازیم به ریشه های این اقدام بدیع و نقد آن ، تصور می کنم زیباترین روش استفاده از متد گرگ در پوست گوسفند (Trojan) برای این نقد است :

مزایا ، ظواهر و یا همان پوست گوسفند :

– افزایش نرخ تعرفه SMS لاتین و کاهش متقابل نوع فارسی آن در جهت کمک به حفظ رسم الخط زیبای فارسی.

– اقدامی موثر در راستای مقابله با تهدید جدی رواج زبان انگلیسی بعنوان زیان محاوره ای نوشتاری جامعه به خصوص قشر جوان.

– حفظ جایگاه زبان فارسی در فناوری های نوین.

– فراهم نمودن امکان استفاده از سرویس SMS برای هم وطن هایی که آشنایی با حروف لاتین را ندارند.

– و ….

نواقص، فریب ها و یا همان گرگ درون پوست :

– عدم همخوانی با صفحه کلید‌ها
از اشکالات اساسی نرم‌افزار پیامک فارسی همخوانی نداشتن حروف با صفحه کلید اکثر گوشی‌های تلفن همراه است. در این نرم‌افزار کاربر گوشی تلفن همراه باید با عادت و کار مداوم بتواند حروف فارسی را به روی کیبورد گوشی تلفن همراه خود تطبیق دهد.

۲- عدم اجرای نرم‌افزار در سیستم عامل گوشی‌ها
یکی دیگر از اشکالات دیگر این نرم‌افزار پیاده نشدن نرم‌افزار بر روی گزینه ارسال پیام کوتاه در گوشی‌ها است. کاربر برای استفاده از این نرم‌افزار باید به دنبال آن در فایل‌های دیگر چون بازی و اینستال بگردد.
این نرم‌افزار در فایل ارسال پیامک نصب نشده است.

۳- عدم ارسال گروهی پیامک
از ایرادات اساسی دیگر این نرم‌افزار عدم ارتباط با دفترچه تلفن گوشی تلفن همراه است. در این نرم‌افزار کاربر نمی‌تواند به دفترچه تلفن همراه رجوع و شماره مشخص را انتخاب کند. کاربر باید دارای حافظه قوی برایر حفظ شماره‌های موردنظر خود باشد!

۴- ضعف در ویرایش متن
کاربر تلفن همراه با استفاده از این نرم‌افزار نمی‌تواند به راحتی جمله پیش فرض را اصلاح و یا پاک کند.
کاربر حتما باید دکمه گزینه را فعال و سپس گزینه پاک کردن را انتخاب و دوباره به صفحه تایپ وارد شود.

۵- سیم‌کارت‌های ۰۹۱۹ در کما هستند
متاسفانه یکی دیگر از بزرگ‌ترین ضعف‌های نرم‌افزار پیامک فارسی عدم کاربرد آن برای سیم‌کارت‌های اعتباری دولتی است که با توجه به وجود ۱۱ میلیون مشترک تلفن همراه این مورد از ایراداتی است که نمی‌توان از آن چشم‌پوشی کرد. در ضمن این نرم‌افزار تنها برای سیم‌کارت‌های دولتی است و فشرده‌سازی برای سیم‌کارت‌های تالیا و ایرانسل اجرایی نخواهد بود.

۶- عدم تست بر روی تمامی گوشی‌ها
این نرم‌افزار هنوز بر روی تمامی گوشی‌ها تست نشده و برخی از دارندگان گوشی تلفن همراه از عدم همخوانی نرم‌افزار با گوشی‌های خود دارند. افرادی که گوشی‌های ساخت ۸۲ به قبل را در اختیار دارند در سردرگمی به سر می‌برند.

۷- عدم دسترسی به امکانات مولتی مدیا
نرم افزار پیامک فارسی متاسفانه با وجود وقفه چندین ماهه به صورت آزمایشی ارائه شده است و فاقد امکانات معمولی چون مولتی‌مدیا و استفاده از امکانات دیگر چون شکلک در پیام کوتاه است.

۸- الزام نصب نرم‌افزار توسط ارسال‌کننده و گیرنده پیامک
مشترکان تلفن همراه برای ارسال و دریافت پیامک فارسی باید دو طرف اقدام به نصب این نرم‌افزار کنند.

۹- نداشتن سیستم اطلاع از دریافت پیامک
از ایرادات این نرم‌افزار نداشتن سیستم اطلاع از دریافت پیامک از سوی گیرنده و یا دلیوری است.

۱۰- عدم اطلاع‌رسانی صحیح برای نرم‌‌افزار
متاسفانه هیچ‌گونه اطلاع‌رسانی شفاف و کاملی از این نرم‌افزار از سوی پیمانکار و کارفرما (mci) نشده است. در حالی که مشترکان می‌توانند از طریق بلوتوث این فایل را دریافت کنند و نیازی به اینترنت نیست، متاسفانه اطلاع‌رسانی در این باره صورت نگرفته است.

و علاوه بر نواقص فوق آنچه باعث تشبیه این طرح به گرگ درون پوست شده این است که با اجرائی شدن این طرح زیبا و دهان پر کن عملا امکانات بسیار زیادی هم برای مخابرات مهربان ایجاد می شود:

– ۱ ماه SMS گران برای تمام کاربران ایرانی و میلیارها سود پیش بینی نشده و قابل هزینه در هر جایی از تاریخ افزایش تعرفه های SMS تا عرضه نرم افزار

– ماهیگیری از آب گل آلود تاریخ افزایش تعرفه تا راه اندازی سامانه تفکیک هزینه اشکال SMS و بعد هم نواقص قطعی سیستم، در جهت پر کردن جیب دولت.

– دو نرخی کردن SMS ، آن هم به معنای واقعی افزایش هزینه با توجه به مشکلات تعمدی موجود در نرم افزار

– امکان ذخیره سازی ، مانیتورینگ و ره گیری بسیار ساده تر از پیش SMS ها

– امکان بهره برداری های اطلاعاتی و امنیتی در ورژن های آینده نرم افزار

– فیلترینگ بسیار سهل و آسان SMS ها

و بطور کل ، تمامی بهره هایی را که می توان از یک Trojan برد.

راه کارها و روش های عاقلانه :

تصور نمی کنید با کمی دور اندیشی می توانستیم بجای افزایش ناگهانی تعرفه موبایل و تقویت قاچاق این کالا در تصمیمات شتابزده و یا تعریف راهکارهای من درآوردی برای ثبت IMEI و … با اعمال قانون، شرکت های وارد کننده را تشویق به پشتیبانی از SMS فارسی جهت استفاده از نرخ تعرفه گمرکی پایین تر نمود و به این ترتیب با یک تیر دو نشان زد؟

آیا بهتر نبود اگر واقعا به دنبال اهداف ذکر شده در این طرح بودیم ، با شرکتی مثل Nokia و یا Sonyericsson که عمده سهم بازار تلفن همراه در ایران را در دست دارند، قراردادی برای تولید و نصب چنین نرم افزاری بسته می شد تا علاوه بر اطمینان از عملکرد بی نقص نرم افزار بر روی این گوشی ها، این موضوع را به یک عامل رقابتی در بین تولید کننده های تبدیل می نمودیم و با استفاده از این سیاست ضمن فراگیر نمودن این سیستم ، ناخودآگاه مردم را بسوی این مزیت رقابتی سوق می دادیم ؟

با این اوصاف آنچه که در این برهه مشخص و چون روز روشن است ، محکومیت این طرح به شکست و قرار گرفتن در لیست سیاه پروژه های دولتی ایران است.